Grenzen verleggen?
Op 28 oktober jongstleden mocht ik namens de Marechausseevereniging aanwezig zijn bij de Wapendag KMar. Een dag die begon met de nodige toespraken. Alle sprekers gingen in op de druk die er op de KMar-organisatie staat als gevolg van de uitbreiding van taken en werkzaamheden door de toegenomen terreurdreiging en enorme vluchtelingenstroom van het afgelopen jaar. Erkent werd dat de tijd die het vergt om de noodzakelijke uitbreidingen van de organisatie voor elkaar te krijgen een grote wissel trekt op het KMar-personeel. CKMar riep iedereen op om zorg te hebben voor de medewerkers en deze niet meer beperkingen op te leggen dan strikt noodzakelijk zijn. Iets waar ik het uiteraard volledig mee eens ben.
Het tweede deel van de dag bestond uit een interactief vraag en antwoordspel. Het doel daarvan was om grenzen te verkennen. Dat gebeurde in een gemoedelijk sfeer, waarbij de mogelijkheid om keuzes toe te lichten vanuit de zaal bijdroeg aan een interessante middag. Ondanks dat ik terugkijk op een genoeglijke dag heb ik aan die middag een onrustig gevoel overgehouden. Niet eens meteen, het gevoel ontstond pas op weg naar huis. De onrust werd veroorzaakt door de reacties op de vraag of de KMar altijd binnen de kaders van wet en regelgeving dient te opereren (optie 1) of dat het geoorloofd is soms over de grenzen heen te gaan als dat nodig is om je doel te kunnen bereiken (optie 2). De vraag was op zich best onschuldig. Ruim 65% reageerde dat er alleen sprake kan zijn van de 1e optie. Desondanks bleek een ruime 20% van mening te zijn dat de 2e optie moest kunnen. Twee functionarissen die ik schaar onder de top van de KMar gaven aan ook voor deze optie te hebben gekozen. Een poging van de dagvoorzitter om de reactie van de generaal wat af te zwakken door te stellen dat dit voor regelgeving misschien nog wel kon maar dat dit toch niet kon gelden voor wetgeving leverde duidelijk geen ander inzicht op. Ik kan er niet omheen dat daar de gedachte dat het doel de middelen heiligt inzit. Maar ook iets van eigenmatige gerechtigheid. Iets in de zin van mijn norm gaat boven de norm die we in de samenleving gezamenlijk stellen.
Nu wil ik best nog wel geloven dat dit vooral een spel was waar meningen werden gegeven en dat dit niet direct hoeft te leiden tot het gedrag dat bij een dergelijke mening hoort. Maar toch, de geschiedenis heeft ons al vaker geleerd dat wanneer veiligheidsorganisaties grenzen overschrijden dat vaak niet meteen gebeurd, maar dat dit vaak een geleidelijk proces is. Het begint met kleine stapjes over de grens. De grote meerderheid die het daar eigenlijk niet mee eens is, doet er dan helaas te vaak het zwijgen toe. En voor je het weet ben je met zijn allen zover van de grens verwijderd dat je niet meer terug kunt.
Nu wil ik het niet groter maken dan het is. Ik begrijp natuurlijk ook wel dat als je iedere keer met een fiets een Porsche moet achtervolgen het tot frustraties leidt en dat mensen dan op zoek naar alternatieven gaan. Maar dat maakt het nog niet oké als daardoor wettelijke grenzen worden overschreden. Het onrustige gevoel over deze vraag en de antwoorden die werden gegeven blijft bij mij toch hangen. Ik hoop maar dat ik spoken zie maar ik hoop ook dat u in ieder geval over dit dilemma na wil denken en zich af wil vragen hoe u zult reageren als grenzen, hoe goed misschien ook bedoeld, worden overschreden.
Volgens mij past een dergelijke bezinning prima in de periode die we deze maand tegemoet gaan, waar letterlijk de duisternis weer plaats gaat maken voor het licht. Ik wens u fijne feestdagen toe en wens u veel sterkte toe in een nieuw jaar bij de KMar waar zeker weer veel grote uitdagingen op u zullen wachten.